sábado, 30 de septiembre de 2006
Arteak humanizatzen al du?
Horrela, artea libertimendu soil bat baldin bada, nola berezi goi-artea behe-arteaz, nola bereizi Shakespeare irakurtzea eta Play Stationean jokatzea? Akaso ez da berezi behar ere; baina nago, zenbaitzuk ez daudela hori onartzeko prest. Beste galdera batzuk ere egin litezke: Idazleak edozer idatzi al dezake baldin eta gozamena eragiten badu? ez al du idazten duenarekiko erantzunkizun moralik? Demagun onartzen dugula, bada, artea ez dela libertimendu soil bat, badituela epistemologikoki eta etikoki gauzak esateko; horrek baina, ez du inplikatzen arteak gizakia on egiten duenik. Bai, egia da, baina gutxienez onar dezakegu arteak libertimendutik haratago eragiten duela, ezagutzaren ikuspegitik, moralki, "existentzialki", nahi bada. Izan ere, kontua da ez dugula benetako arazoa ebatzirik, hots, zer demontre da ongia? Eta ulertuko duzuenez, ez nago halako ur handitan sartzeko prest. Akaso arteak ez du gizaki ona egiteko balioko, baina balio al dute ikastolako etikako klaseek? testu liburuek? psikosoziologoek? katekesiak? pedagogoek? Testua galdera batekin hasi eta birekin bukatu dugu, barkatu eragozpenak. Arteak humanizatzen al du? Ezer arraiok humanizatzen al du?
jueves, 28 de septiembre de 2006
Milaka pertsona Buenos Airesen inpunitatearen aurka
20 mila pertsona inguru bildu ginen atzo Buenos Aireseko kaleetan Julio Lopezen agerpena exijitzeko. Miguel Etchecolazi bizitza osorako kartzela zigorra ezarri zion epaiketaren lekuko nagusietako bat da Lopez.
Astelehena, hilak 18, Jorge Julio Lopezek, Miguel Osvaldo Etchecolaz, diktadura garaiko genozidaren aurkako epaiketan parte hartu behar zuen lekuko eta akusatzaile gisa.Lopez ez zen ailegatu ordea eta harrez geroztik, familia zein lagunei abisurik eman barik, inork ez daki non dagoen.
Honen aurrean giza eskubideen taldeak, erakunde sozial zein politikoak bere desagerpena salatzen hasi ziren bai eta La Plata herriaren inguruak miatzen ere.
Gaur egun Lopezen argazkia leku gehienetan ikus daiteke, kaleetan, komunikabideetan, futbol partidetan.... baita jende gehienen ustez errudunak diren polizien autoetan ere.
Hau guztia gertatzen ari den bitartean aipatu behar da Argentinako presidenteak, Kirchnerrek, Estatu Batuetako bere birarekin jarraitzen duela, lehengo egunean New Yorkeko burtsan izan ondoren.
Gobernutik zein hurbileko sektoreetatik bahiketa hitza ez da orain arte aintzat hartu eta posibilitate hau aurreikusten dutenek aldiz zera diote "Argentinako historiaren iragan ilunaren praktika errepresibo zaharrak dira. Giza eskubideak bermatzen dituen gobernu honekin erabat bateraezinak direnak".
Correpi errepresioaren aurkako erakundeak dioen moduan, "hau bezalako kasuak azaltzen direnean Gobernuaren giza eskubideen inguruko hipokresia argi eta garbi ikusten da. Gertaera hauek kasu isolatu gisa aurkeztera mugatu eta pisua kentzen die diktadura garaiko aztarna txikiak lez definituz. Ez dutelako benetan gertatzen ari dena argitzeko intentziorik. Segurtasun indarrak giza eskubideak urratzen jarraitzen dutela eta demokraziara itzuli zenetik inoiz baino biolentzia handiagoz gainera".
Epaiketako abokatuetako batek zioen moduan "errepresioaren egiturak bere horretan darrai eta berarekin batera bere ezaugarri nagusia dena, inpunitatea. Kasu berri honi orain erantzunik ematen ez badiogu, terrorearen legea bere horretan dagoela onartzea bezala izango litzateke".
martes, 26 de septiembre de 2006
Thom Yorke: Borragomarik ez
Radioheaden hurrengo diskoa izan zitekeena (estilistikoki taldeak jarraitu duen ibilbideari dagokionean, behintzat) bakarka kaleratzea erabaki du Yorkek. Horregaitik ez dut ulertzen diskoaren izenburua (The Eraser).
Ez dago aurretik egindakoa ezabatzen duenik. Thom Yorke izaten jarraitzen du, bere testuinguru osoan, eta bere jarraipen logikoa baino ez da hau. Halere, ustekabean harrapatzen zaituen diskoa dugu honakoa.
Ez gara Radioheadi buruz ariko testu honetan, gehienontzako taldea soberan ezaguna izango delakoan. Wellingborougheko bakarlaria doinu elektronikoetan murgildu da oraingo honetan, taupada ilun baina sotilez betetako abestietan.
Diskoari izena ematen dion kantuak ematen dio hasiera diskoari, pianoa oinarri hartuta. Ez naiz bereziki elektronika zalea, ezta Radiohead zalea ere, baina disko honek zerbait dauka. Diskoak baino, bertan azaltzen diren kantuek dute zerbait. Tempo erdiko abestiak, abesti elektronikoak, baina ez elektronikan oinarritutakoak. "The Clock" kantua entzunda Yorke imajina dezakezu, etxeko ordenagailuaren aurrean, burua albo batera eta bestera mugituz. Trantzean. "Harrowdown Hill" da disko honetako abestirik borobilena, nire uste apalez, amaieran kitarrak ere antzeman daitezkeelarik. Xuxurlatu dezake Yorkek, arima zauritu arte, berak eta gutxi batzuk bakarrik egiten dakiten bezala.
Melodiak jorratzeko maisulana eskaintzen digu lan honetan Yorkek. The Eraser da, baina ez da taula rasa.
lunes, 25 de septiembre de 2006
Azkena 2006, eskerrak grunge-ari!
Ostiralean Marah-k hasieratik erakutsi zuen horrelako kartel batekin beranduago jotzeko meritu guztiak zituztela. 5etan jotzea suertatu zitzaien, eguzkiak bete-betean aurpegira ematen zielarik, baina hala ere jendea berotu eta kontzertu polita eskaini zuten The Who-ren Baba O’Riley klasikoaren bertsio eta guzti.
Eguneko beste kontzertu azpimarragarri bat Eagles of Death Metal taldeak eman behar zuena zen. Dena den, Josh Homme etxean geratu zen eta zuten morbo hori berarekin batera geratu zen Kalifornia aldean. Ongi pasarazteko banda bat da eta momentu batzuetan behintzat lortu zuten euren nahia, ez da gutxi.
Kartel-bururik eza zen ostiral honek jaso zituen kritiken ardatza, baina horren ordainetan hiru talde indartsuk osaturiko azken txanpa izan genuen. Redd Kross izan zen hiruetan lehena, eta beraiekin batera iritsi zen ostiraleko kontzerturik onena. Lumadun freaky hauek ahozabalik utzi ninduten, kantuak ezin hobe interpretatu eta indarra eta nortasun berezia transmitituz.
Nortasuna da hain zuzen ere Buckcherry-ri falta zaiona. Kantak era zuzenean jotzen dituzte, irudia dute… baina batzuetan zalantzak sortzen dira zuzenekoan zehar. Irrati formuletarako balada pare batek eta gehiegizko pose horrek izango du errua seguruenik.
New York Dolls ziren eguna amaitzeko ardura zutenak eta espero baina hobeto bete zuten euren lana. 1971tik urteak pasa dira, baina argi utzi zuten ez direla eskenatokietan arrastaka ibiltzeko itzuli. Dena den, David Johansenek hobe luke bere tirantezko kamiseta estu eta laburrak janzteko zaletasuna alde batera utziko balu…
Larunbatean Berri Txarrak-en kontzertua hasia zegoenean iritsi ginen. Nik behintzat jakinmina nuen entzulegoak nola erantzungo zuen ikusteko eta egia esan harrituta geratu nintzen, askotan kantak bazekizkiela erakutsi baitzuen publikoak.
Supagroup azken momentuan batu zen aurtengo ediziora, Diamond Dogs erori eta gero. Aurten euskal herrian behin baino gehiagotan jo izan dute Lee anaiek eta argi geratu zen horrek fan batzuk irabazteko balio izan diela, jendeak gogoz kantatu baitzituen euren ACDC zaporedun hereserkiak.
Morbo edo jakinmin berezia sortzen zuen beste taldeetariko bat Wolfmother zen. Hiruko australiarrak aurten ezerezetik agertu eta sekulako interesa piztu du komunikabideetan, Black Sabbath gogora ekartzen duen estraineko diska batekin. Aukera bikaina beraz mutil hauek zuzenean zer moduz dabiltzan ikusteko, eta egia esan era itxurosoan aritu ziren, bat baino gehiago aho zabalik utzi eta poltsikoratuz, jaialdiko irabazle handiak. Jendea Pearl Jam-en kontzerturako prestatzen hasi zen beraz, beste eszenarioan My Morning Jacket-ek jotzen zuen bitartean.
Han agertu ziren azkenik seattle-koak, Eddie Vedder franelazko koadrodun alkandora eta guzti, grungea hedu zen! Handik aurrera mendizabalen gertaturikoa izugarria izan zen; talde eta publikoaren arteko erabateko koneksioa, musiko izugarriak taula gainean (Cameron bateria jotzen ikustea gozamen hutsa da) eta Pearl Jam-en kanta onenak entzungai.
Ez zen deus ere faltatu izan, Neil Young-en Keep On Rocking jo zuten, mundu guztiak kantatu zuelarik. Aipamen berezia merezi du Eddie-k bere lagun izandako Joey Ramone-ri kanta bat eskeini zion momentuak, zein joko eta Ramones-en I believe in miracles. Organizazioko asko ere mirakuluetan sinesten hasiko ziren gau hartan…
sábado, 23 de septiembre de 2006
Urrian hasiko dira berriro Donostiako literatur solasaldiak
Informazio gehiago (nola ez!) Sustatun
miércoles, 20 de septiembre de 2006
Garagarra astintzen duen haizea
Filmaren lehen erdian errealismo handiz azalduko dira gatazkaren ondoriorik larrienak: hilketak, atxiloketak, tortura... baita tiro artean sortzen diren kontraesanak ere. Jaun aberats batentzat lan egiten duen IRAko kide gazte batek bere lagunak salatzen dituenean ikusiko dira errepublikarren lehen pitzadurak. Kartzelatik ia kasualitatez ihes egin ondoren salataria eta bere nagusia mendira eraman eta hil egiten dituzte. Damien O'Donovanek egiten dio tiro lagun izandakoari, baina aurretik "borrokatzen ari garen Irlanda honek merezi izatea espero dut" esaten du, ondoren etorriko denaren aurrekari gisa.
Handik gutxira Irlanda eta Ingalaterrako ordezkari politikoek sinatutako akordioa etorriko da, irlaren zati bati independentzia ekarriko diona, iparraldea ingelesen menpe utziz. Pelikularen muina da hori, sortu nahi duen gogoetaren abiapuntua, baina baita Loachek aurretik egindako lanak ikusita gutxien harritu gaituena ere.
Teddy, anaia zaharrena, akordioaren alde azalduko da eta Irlandako estatu berriko polizian izena emango du. Damien gazteak berriz, ez du akordioa ontzat emango eta IRArekin borrokan jarraituko du. Irlandako gerra zibilaren hasiera da.
Esan bezala, Loachen beste zenbait film ikusita -batez ere Espainian 36ko altxamentu faxistaren ostean izandako gerran girotuta dagoen Land and freedom- askapen mugimenduaren alderdi idealista eta pragmatikoaren arteko eztabaida ezaguna egiten zaigu: Land and freedomen POUM eta estalinistak; The wind that shakes the barley honetan hitzarmen anglo-irlandarraren aldeko eta kontrakoak.
Etsaiak -ingelesak gaur mintzagai dugun filmean, faxistak Land and freedomen- nor diren argi izatetik lausotzera, askapen borrokatik gerra fratizidara. Eta noren alde jarri? Loachek argi samar uzten du bere jarrera, Cillian Murphyren pertsonaiak -idealismoak alegia- duen protagonismoa ikustea besterik ez dago.
Bada ordea bizi dugun testuinguruari erreparatuta egin daitekeen bigarren irakurketa bat ere: Loachek herrialde baten okupazio militarraren kontra egiten du eta okupazio horren ondorengo gerra zibilaren krudeltasuna erakusten. Aldatu urteak eta indar okupatzaileak: 1921aren ordez 2006. urtea jarrita ez al da antzeko zerbait gertatzen ari Iraken?
Hain urrutira joan nahi izan ez duenik ere bada* hala ere. Erresuma Batuko eskuineko prentsak filma egurtu egin du terrorismoaren alde egiten duela salatuz. Ez genuen besterik espero egia esan. Frantzian berriz, ingelesei historian behin eta berriz erakutsitako maitasunaren adierazgarri, saritu egin dute Loachen azken lana, Canneseko jaialdian Urrezko Palma emanez.
Sariak (eta egur mediatikoak) beti ere oso eztabaidagarriak izaten diren arren, guk filma ikustea gomendatuko genioke testuaren amaieraraino aspertu gabe iritsi den balizko irakurleari. Azken finean, behin honaino irakurtzeko ahalegin titanikoa egin baduzu, ez zaizu asko kostako kaleko arropa jantzi eta zinemara joatea ezta? Horixe ba...
Aretoak: Gasteiz (Florida, Yelmo Gorbeia), Bilbo (Capitol, Renoir), Barakaldo (Max Ocio), Basauri (Bilbondo),Getxo (Lauren), Donostia (Principe), Irun (Txingudi), Iruñea (Golem Baiona, Carlos III), Miarritze (Royal (JBA))**
*Gogoa ere behar da horrelako espekulazioetan ibiltzeko motel
**Espainolez El viento que agita la cebada eta frantsesez Le vent se lève itzuli dute pelikularen izenburua. Euskarazko itzulpenak jartzen ez dituzten bitartean horrelako argibideak ematen nekatu beharko dugu, zer egingo zaio...
jueves, 14 de septiembre de 2006
Ttan-Ttakun irratiak ez du txosnarik jarriko Egiako Porrontxoetan
Info +: www.ttanttakun.com gunean eta Donostiarrek 106.8 FM sintonizatuta
martes, 12 de septiembre de 2006
Euskal Herria 2.0 jardunaldiak antolatu dituzte Donostian
lunes, 11 de septiembre de 2006
Eguneroko zaunkaren erretratuak
Quique Corralesek urteak daramatza argazkilaritzan lan egiten. Aldizkari independienteetan lan egin izan du eta besteak beste Eseté agerkarian ari da sortu zenetik. ARCO arte garaikideko erakusketako egunkari ofizialean ere badute bere berri eta azken aldiko lanen artean Coches y otros animales dokumentala edo Hyperreligión metraje erdiko filmaren argazki arduraduna izatea nabarmentzen dira. Proiektu honetan kide izan duen Dani Castillo ere ez da atzean geratzen: El País egunkarian edo Eseté eta NEO2 bezalako tendentzia aldizkarietan aritutakoa da.
Zaunka.com atariak egunerokotasunari beste ikuspuntu batetik begiratzeko hainbat proposamen eskaintzen dizkigu. Horrela "Mi coche y yo" atalean hainbat lagun bildu eta beren autoarekin duten harremana ulertzeko zenbait gako emango dizkigute argazkiak eta bideoa erabiliz. "Anarqui-tectura" proposamenean hirigintzaren negozio modernoa aztertzen dute: "Parisen, Madrilen, Bartzelonan gertatzen da (...) Eraikin zaharrak bota egiten dituzte bizitegi auzoak eraikitzeko. Eraiki, eraiki eta eraikitzeko". "Idealistas" proiektuan berriz, bulego bateko lankideak hartu dituzte gai nagusitzat, minutu eskaseko bideoan haien aurpegiak paratuz, musikaz lagundurik. Metroan eginiko argazki esperimentuak eta Kixote modernoen moduan Gaztela Mantxan barrena Vespa motorra lagun egindako bidaiaren dokumentalak osatzen dute web gunea.
Esan dugu kasualitatez egin dugula topo zaunka.com-ekin. Zuk ere, irakurle, agian kasualitatez aurkitu duzu eremulauak.com hau. Horregatik ez zaizu asko kostako pausu bat gehiago ematea. Egin aproba, ikusiko duzu nola azkenean atari osoa goitik behera bisitatzen duzun, batere zaunkarik egin gabe.
martes, 5 de septiembre de 2006
Durangoko Azokako nobedadeen berri, inon baino lehen Volgan
Ikusi : www.eibar.org/blogak/volga