Garzon vs. Garzon

Garzon izeneko musika taldeak jakinarazpen bat jaso zuen pasa den uztailaren 18an Baltasar Garzon epailearen izenean. Taldeari zazpi egun baino lehen beren web gunearen (www.superjuez.com) izena aldatzeko eskatu diote, epailearen irudian esku-sartzea direla argudiatuta. Gainera Baltasar Garzoni buruzko edozein aipu kentzeko eskatu diote.

Taldearen erantzuna berehala heldu da: "Geure buruari izen hori jarri genionean bihotz-bihotzez omenaldia egin nahi genion gaur egun hain baztertuta dauden zenbait kontzepturi -zintzotasuna, aurrerakoitasuna eta umiltasuna- berriz balioa eman dien gizon handi bati". Horregatik, eta "gaizki-ulertze handia" zuzentzeko, taldeak izena aldatzea erabaki du. Hemendik aurrera Grande Marlaska izango da pop talde honen izena.

Erabakia, beraien esanetan, ez da Espainiako justizian duten konfiantza faltarengatik -"Garzon epailea izateak eta O.J. Simpsonek baino abokatu gehiago edukitzeak ez du ezer esan nahi"- denborak emandako "epaiarengatik" baizik.

Informazio gehiago: www.superjuez.com

John Reed harrapatu dut arratsalde osoan atzetik ibili ondoren

(...edo zein zaila den idazle batzuk hiri jakin batzuetan topatzea)

Komunista hauek ondo ikasitakoak dira gero! Hanka jokoan, gezurretan eta izkutaketan maisuak bilakatu dira, borroka klandestinoan hamarkadaz-hamarkada aritzearen ondorioz. Eta Reed zikin hau! Alua! Bera denetan okerrena! Zaila harrapatzen tipoa, bai horixe.

Baina hala ere, eta ez da harrokeria hutsaletan ibiltzeagatik, baina gure familia ez zen alferrik Nafarroatik etorri eta gu ez gara alferrik kaskagogorkeria latzenean hezitakoak. Eta oztopo guztien gainetik (edo azpitik, segun eta nola datozen) Reed madarikatua harrapatzea otu zait uztaileko arratsalde batez, noiz eta Bob Dylanen kontzertuaren biharamunean, non eta gorritik hain gutxi geratzen zaion Donostian.

"Alferrik ari haiz, Reed ez duk horrelako hiri-postaletan ibiltzen" esan didate galdetu dudan lehendabiziko zorri-zuloan. Momentu batez erotu ote naizen ere galdetu diot nire buruari, "Reed Donostian bilatzen hastea ere!".

Baina, ez dakit ba, batzuetan hankek pentsatzen dute eta buruak ez hainbeste. "Nahi baldin baduzu oharra pasako diot". Nire hurrengo geltokian ere kale. "Igual du, ez da garrantzitsua". Ez da, baina bada, bestela ez zenuke beste txoko pare batean galdetuko bazkaldu aurretik. Haietan ere, finegiak ez izateko, kaka gogorra.

Bazkaldu bitartean ez dut beste ezer eduki buruan: John Reed, John Reed, John Reed. Eta kafeak mingaina erre dit azkarregi edan dudalako, baina ez dio axola izan bila jarraitu behar nuelako eta ez zara ba damatxoen moduan ibiliko kafea xurrupadaka edaten ezta? Eta gainera kale kantoiean kapelu batek nire jakinmina piztu du.

Bai, bera da.

"Mister Reed! Stop there m**** f***er!!!"

Baina ez dit kasu egin nahi izan. Korrika egin behar. Zer esango dizuet lasterkaldiaz: kafea Sagueseko terraza batean utzi dut eta gorri alu hori harrapatu dudanerako Artzai Onaren parera iritsiak ginen. Zorionez, beti dago 13 urteko mukizu bat patinetearekin gurutzatu eta gauzak errazteko prest. Golkotik heldu eta ia arrastaka eraman dut Koldo Mitxelenaren atzekaldera.

"Emaidak liburua!"
"I don't understand you..."
(Noski, ez dago euskaraz)
"Que me des el libro!"
"¿Cuál?"
"Diez días que estremecieron el mundo"
"But it's the only edition I have! And the book is mine! You can't do that!"

Popatik. Gabardina miatu eta aurkitu dut. Liburu txikia da. Zerbait gehiago espero nuen. Baina hori da bai, azalean argi jartzen du: Diez días que estremecieron el mundo. Azkenean kendu dizut! Azkenean neurea da!

Eta liburu dendatik atera naiz, Koldo Mitxelenaren inguruan miraria bailitzan topatu berri dudan liburudendatik, hori bai, apalen artean liburuxka bilatu eta adeitsuki eskura eman didan emakumeari eskerrak eman ondoren.

Zaila baita, Donostian (probatu beste hirietan ere) zenbait liburu aurkitzea.

PS: Eta eskerrak Hiru argitaletxearen edizioari!

ETB1, ikusgarria benetan

Pasaden astean ETB1eko pregramazioaren arduradunaren hitzak irakurri nituen komunikabide batean. Irailetik aurrerako programazioa prestatzen ari zirela eta berrikuntza asko egongo direla zioen. Irailetik aurrera beraz, programazio ikusgarria. Eta iraila bitartean zer? Oporrak. ETB1eko parrila ikustea besterik ez dago.

06:55: Gu geu euskaldunak. "Juan Mari Irigoien" (Errepikapena)
08:05: Egaztea (Errepikapena)
08:20: Tik-Tak Circus (azken hau ere errepikapena, egunkarian hori jartzen ez duen arren)

08:50: Betizu

• Doraemon, katu kosmikoa (ze arraro)


• Vicky bikingoa


• Muka-Muka


• Kiteretsu, Nobitaren lehengusu azkarra (Nobita, Doraemonen laguna?)


• Vicky bikingoa (berriro)


• Doremiren magia


• Kiteretsu, Nobitaren lehengusu azkarra (berriro)


• Rudi, txerri azkarra (marrazki bizidun filmea)


• Doraemon, katu kosmikoa (berriro. Baina ez daude beste marrazkirik botatzeko?)


• Vitaminix


• Kalimero (20 urteren ostean Kalimero berriro botatzeko gogoak geratu zaie?)


• Sakura, kartak zakura


• Martin Mystery
  

Orotara, 5 ordu eta hamar minutuz marrazki bizidunak etengabean.

14:00: Gaur Egun
14:45: Eguraldia
Behintzat, 45 minutuz informazioari tartea ireki diote. Hori bai, Postdata saio interesgarria oporretara joan da, pena dudarik gabe.

14:50: Betizu (ohhh bai, berriro ere marrazki orgia)

• Benetako mamuak


• Pippi kaltzaluze


• Dinosauroak


• Rocket Power
  

16:30: Trikitraka Trikitron (Errepikapena)
Marrazki bizidunak beste 2 ordu eta 50 minutuz.

17:40: Egaztea (marrazkiak ez diren edukiak!! Hori bai, bost bideoklip bata bestearen atzetik jarri eta aurrera: beste hogei minutu bete ditugu ia esfortzurik gabe).
18:00: Iparraldearen Orena
18:05: Bidaide
Mundu berri harrigarria. Bi atal: "Amerikako Serengeti" eta "Mamutak Manhatanen"
Hemen ere bi dokumental jarraian bota eta beste bi ordu gutxiago eguna bukatzeko.
19:45: Kamera ezkutua (dios!!!!!!! Zergatik jasan behar ditugu horrelako saioak urteko 365 egunetan zehar?. Kamera ezkutua ez bada, Gag Gag, Kuxkuxeroak, Ero eta Bero, MR. Bean, Burusoiltxo...)
20:00: Gaur Egun (eskerrak!)
20:50: Eguraldia

20:55: Maite Kuttuna (haurrentzako telenobela bat. Ezin nazkagarriagoa)
21:45: Egaztea: Dragoi Bola Z (hau zer da, tortura metodo berria?)
Haurrentzako programazioa umeentzat bereziak diren ordutegietatik kanpo ere. Beste ordu bat eta 15 minutu.

22:10: Wazemank (azkenaldian ETB1ek sortu duen saiorik hoberenetariko bat, hori bai, udan errepikamenak botatzen dituzte).
23:00: Diktaduraren azken biktimak. Dokumentala (Detaile ona)
23:50: Dokugune (Errepikapena)
00:50: Barne barnetik. "Lemoiz" (Errepikamena, nik behintzat birritan ikusi dut atal hau)

01:10: Bakarrik edo... (...edo ez, bakarrik)

Eta bukatzeko, 03:10etatik goizeko zazpiak arte saioen errepikapenak: Kantuz bizi, Euskal Herritik, Teilatupean, E-klipse@, Elkartasunaren bideak, Osabideak, Esanak Esan, Amama sukaldari eta Ikusgela.

Ondorioz:
Marrazki bizidunak eta haurrentzako saioak: 9 ordu eta 10 minutu
Errepikapenak: 7 ordu eta 15 minutu (!!!)
Saio ez errepikatuak, baina lata modukoak: 2 ordu
Zuzeneko saioak eta berezko saio ez errepikatuak: 4 ordu eta 35 minutu

Ez dut uste hitz gehiago merezi duenik euskaraz dugun kate bakarraren programazioak. Azkenean, Jaiak eta Goenkale faltan botako ditugu. En fin.

Aritz Sound System udan bestelako musika topatzeko zailtasunaz

Udako jai giroarekin batera gure hiri eta herriak musikaz betetzen dira, baina normalean festazaleak, trago arteko lainoan, ez dio bere buruari galdetzen ez ote den denbora guztian gauza bera entzuten ari. Aritz Sound System kazetari eta musika jartzaile hernaniarrak  galdera horixe plazaratu nahi izan du Kaleidosen, eta bide batez musika beltzaren zaletuek gustukoa dutena entzuteko izaten dituzten zailtasunak azpimarratu ditu.

Hona aipu bat:

"Rocka eta patxangada komertzialak nonahi aurki daitezke; kalitate eta prezio desberdinean (txosnetan, tabernetan, plazetan; herri guztietan dosi berberak aurkituko dituzu). Musika beltzaren adiktuak garenok, berriz, gaizki pasatzen dugu. Reggae, rap, soul, funk edo afro-brasildar dosia lortzeko izugarrizko zailtasunak ditugu. Gaizki ikusiak gara eta itzalean, zarata asko sortu gabe, mugitu behar gara"

Dylanen kantuetako letren inguruko solasaldia egingo dute Donostian

Bob Dylanek uztailaren 11n  Donostian eskainiko duen kontzertuaren aperitif moduan, hilaren 4ean Okendo Kultur Etxean bere inguruko solasaldia egingo dute. Bakarlari estatu batuarraren kantuetako letrak izango dituzte aztergai Sabino Méndez kantari kataluniarrak eta Rodrigo Fresán idazle argentinarrak, Iñaki Zarata kazetariak moderatutako saioan.

Solasaldiaren helburua Minnesottako kantariaren alde ezezagunena -poeta eta idazlearena- ezagutzera ematea da.

Info +: Irutxuloko Hitzan

21. kapitulua

Stanley Kubrickek zinera moldatu zuenean egin zen ezagun A Clockwork Orange nobela, Anthony Burgessek idatzia. Liburua maisuki zinemaratu zuen Kubrickek, baina zati garrantzitsu bat kendu zion: 21. kapitulua.

Hitz gutxitan, hauxe kontatzen du A Clockwork Orange filmak (L'orange mecanique eta La Naranja Mecánica, "etxeko" erdaretan): gaur egun izan daitekeen etorkizun hurbil batean, nerabe talde bateko buru da Alex. Nadsat izeneko gazte hizkeran mintzatzen dira, ingelesaren eta errusieraren arteko nahasketa batean. Alexen zaletasunak hauexek dira: Korova tabernan "esne-plus" edatea bere droog edo lagunekin, ultrabiolentzia sesioak egitea (zaharrak eta emakumeak jipoitu eta bortxatu, bisita bereziak egin...), eta Beethoven entzutea, berak Ludwig Van deitzen duena, adiskide gisa.

Gau batez, emakume baten etxera sartzen da Alex lapurtzera, eta "istripuz" hil egiten du. Irtetean, lagunek traizionatu eta poliziaren eskuetan uzten dute. Espetxean dagoelarik, metodo esperimental baterako hautatzen dute Alex. Ludovicoren teknika aplikatuz, suero berezia injektatzen diote, eta biolentziazko irudiak erakusten dizkiote. Alexek higuin ikaragarria sentitzen du irudiok ikustean, baita bortxazko pentsamenduak izatean ere. Bi asteren buruan, kalean da.

Ez zaio izaera aldatu, baina bai jokaera, ezin baitie erantzun bere biktima izan zirenen mendekuei. Azkenean, sufrimenduari eutsi ezinik, leiho batetik botatzen du bere burua Alexek. Baina ez da hiltzen. Ospitalean bere erara itzultzen dute medikuek, eta Gobernuarekin isiltasun itun bat sinatzen du. "Osatuta nengoen" dio Alexek, eta hala amaitzen da Kubricken filma, baina Burgessen nobela ez.

Zer dio 21. kapituluak?

Anthony Burgessek A Clockwork Orange idatzi zuenean, hiru zatitan banatu zuen liburua. Zati bakoitzak zazpi kapitulu zituen, denera hogeita bat. Baina bere editoreak baldintza bakarra jarri zion nobela argitaratzeko: azken kapitulua ezabatzea. Etsi behar izan zuen Burgessek, diru premian baitzegoen.

Beraz, 1962an Ameriketako Estatu Batuetan argitaratu zen liburuak 20 kapitulu bakarrik zituen. Erresuma Batuan, berriz, osorik argitaratu zuten Burgessen testua, eta munduko itzulpen gehienek bertsio hau hartu zuten oinarri. Kubrickek gidoia egin zuenean, edizio estatubatuarra hartu zuen aintzakotzat, Ingalaterran filmatu zuen arren. Gerora adierazi zuen gidoia egitean ez zuela testu originala ezagutzen. Sinesgarria ote?

21 zenbakia giza heldutasunaren sinboloa zen Burgessentzat. Izan ere, kultura anglosaxoian, nerabeak adin horretan eskuratzen ditu helduaren eskubideak eta erantzukizunak. Liburuko 21. kapituluan Alex hazi egiten da apur bat, eta zentzurik gabeko indarkeriaz aspertu egiten da. Giza energia, suntsitzeko baino, sortzeko erabiltzea hobe dela erabakitzen du. "21. kapituluak fikzio puruaren ezaugarria ematen dio nobelari", dio Burgessek 1986ko ediziorako idatzi zuen hitzaurrean. Era honetako fikzioa ideia batean oinarritzen da: gizakiak aldatzen dira. "Laranja estatubatuarra edo Kubrickena fabula bat da; Erresuma Batukoa edo mundukoa, berriz, nobela bat". Burgessen ustez, gizakiok erabakimen askea dugu: onaren eta txarraren artean hauta dezakegu. "Soilik ongi edo soilik gaizki joka baldin badezakegu, laranja mekanikoak baino ez gara izango, hau da, kolorez eta zukuz beteriko organismo ederrak, itxuraz. Baina, azken finean, Jainkoak edo Deabruak gidatzen dituzten jostailu mekanikoak, besterik ez".

---

Artikulu hau lehen aldiz Xirika Euskal Herriko gazteen kazetan argitaratu zen, eta webgune honek itxuragabe kopiatu du, beti ere copyleft printzipioari jarraituz.