Karonte

Asel Luzarragaren bigarren liburuak gure letretan oso ohikoak ez diren hainbat ezaugarri biltzen ditu: Zientzia fikzioa, teknologia berriak, Japonia, manga komikiak etab. Horregatik, gogotsu ekiten zaio liburu honen irakurketari, proposamen original eta interesgarri bat izan daitekeelakoan. Euskal literaturan haize berriak (Japoniaren eskutik, Lost in translation filmari jarraiki, esaterako) sartzeko parada ezin egokiagoa zitzaigun honako hau.

Hala ere, liburua irakurri ondoren itxaropen horiek zapuzturik geratzen dira, erraz asko ohartzen baikara elementu berri horiek guztiak kontakizun konbentzional eta estereotipatu baten apaingarri baino ez direla. Ez eskatu liburu honi, beraz, munduaren, giza erlazioen edo gertakizunen prisma berezi bat eman dezala, alderantziz, liburura kontsumo-literatura deitzen zaion horretatik gertuagoa egon daiteke. Amets Olazarri, urtebete koman egon ostean, bizitzara itzuli eta gauza estra?oak gertatzen hasten zaizkio. Bere lehengusina Naroaren laguntzaz Ametsen burmuina teknologia berriei esker ?kanpoko? pertsona batzuk kontrolatzen dutela jabetzen dira. Ametsen izaera berreskuratzeko borroka horretan Japoniara bidaia egitera iritsiko dira, nahiz eta bertan ere gauza arraroak jazotzen jarraituko duten. Horrela, bi narrazio plano ditugu liburuan zehar: batetik, Amets eta ingurukoen gertakizunak kontatzen dituena; eta bigarrenik, Ametsen burmuina kontrolatzen duten pertsona misteriotsuena. Azken hauek nobelako gaizto-gaiztoak ditugu, eta nola ez, espainiarrek (gaiztoak, inozoak eta traketsak), israeldarrek, ingelesek eta estatubatuarrek osatzen dute konspiratzaileen multzo hau. Gai ugari jorratzen dira liburuan, baina denak ere, zoritxarrez, ukitu arin eta topikoekin. Karikatura politikoa, nostalgia kultural-musikala (jada ez da ikusten punkirik Barrenkalen), soziologia eta psikologia arin pixka bat?


Estilo aldetik, liburua astun xamarra da zenbaitetan. Parte batzuk akzio ugarikoak dira (buruz-buruko borrokak, ihesaldiak?) eta horrenbeste kontatzen da (batzutan filme batetarako gidoi detallatua dirudi) ezen irakurlea galdu egiten baita horrenbeste deskribapen eta xehetasunekin. Bestalde, deigarria egiten da metaforen erabilera gehiegizkoa, askotan narrazioa kurtsikerian erortzen delarik, bereziki metafora sexualekin. Izan ere, sexuak garrantzia handia du nobelan, baina ezin esan daiteke, oro har, idazleak gaia tratatzeko moduan asmatu duenik. Hemen ere sobera kontatzen dela eta gutxiegi iradokitzen dela iruditzen zaigu, ?ez amaitu oraindik, ni hasi gabe nago eta? esaldia lekuko. Liburuan agertzen diren bi gai interesgarrienak, zientzia eta identitate arazoarenak dira. Argumentuak bidea ematen du zientzia, boterea eta gizartearen arteko harremanen gainean hausnartzeko, alde batetik, eta burmuin aldaketa medio identitate pertsonalaren gaia jorratzeko, bestetik. Nobelaren azken orrialdeetan gai hauek zertxobait lantzen diren arren, ideiok gehiago garatzea egokia izango zatekeela uste dugu.